تبیین معیارهای آفرینش معنا در فضای شهری (نمونه موردی: خیابان انقلاب در محدوده میدان انقلاب تا چهارراه ولیعصر)

پژوهش حاضر بر مبنای بررسی تعیین معیار¬های آفرینش معنا در فضای شهری و فراهم آوردن بستری برای دستیابی به چگونگی آفرینش معانی از مکان در ذهن مراجعین به مکان است. بی تردید معنا در زندگی انسان نقشی اساسی دارد. «معنا مکان» تعریف کننده¬ی رابطه¬ی میان مردم و محیط است. با نگاهی به فضاهای شهری معاصر ایران، آنچه دیده می¬شود، فضاهای بی¬روح و فاقد معنا برای استفاده کنندگان است. این فقدان معنا بیش از آن که ناشی از محیط کالبدی باشد، نتیجه قطع ارتباط روحی و ذهنی انسان با محیط است. آنچه مد نظر این پژوهش است، چگونگی ایجاد ارتباط ذهن انسان با محیط و در پی آن دریافت معنا در فضاهای شهری توسط انسان است. به این منظور، در ابتدا مفهوم معنا و ارتباط آن با مکان از طریق مطالعه آرای اندیشمندان شناسایی و معیارها و عوامل تأثیرگذار بر شکل¬گیری معنادر فضاهای شهری استخراج شدهاست و سپس از طریق مطالعه اسنادی و برداشت¬های میدانی در خیابان انقلاب، محدوده¬ی میدان انقلاب تا چهارراه ولیعصر مورد بررسی قرار گرفته¬اند. در مرحله بعد، مصاحبه¬های ژرفکاوانه¬ای با گروه¬های استفاده کننده از فضا برای آزمون اولیه صورت گرفته با استفاده از روش تحلیل محتوای اعتبار و اهمیت هر یک از این عوامل تعیین شده است. نتایج حاصل از مطالعات اسنادی به شناسایی عوامل انسانی، محیطی و زمانی آفرینش معنا انجامیده است. این عوامل شامل تجارب¬فردی و جمعی، ویژگی¬های کالبدی و عملکردی مکان و رویدادهای مکان است. این در حالیست که نتایج مصاحبه¬های ژرفکاوانه، تحلیل محتوا، زمان وقوع رویداد¬ها و حضور¬پذیری اقشار در بحث تجارب¬جمعی به یافته¬های فوق افزود. نتایج این پژوهش نشان داده است عوامل انسانی و به طور ویژه تجارب فردی بیشترین اهمیت را در شکل¬گیری معنا مکان دارد و همچنین رویداد¬ها و عملکرد مکان در ایجاد و ویژگی¬های کالبدی مکان در حفظ معنای مکان نقش ایفا می¬کنند.